zaterdag 2 juli 2011

Cambodia


Vanuit Luang Prabang ben ik naar Vang Vieng gegaan. Het ging via weg nummer 13, een vreselijk mooie route. Vang Vieng is bekend van het tuben, dat is met/op/in een binnenband van een trekker de rivier af en zoveel mogelijk zuipen, op de daartoe bestemde plekken. Het is een nogal surrealistisch dit te zien, in een zo geweldig mooie omgeving, keiharde muziek en gelal. Ik zag ze tegen het begin van de avond straalbezopen terug komen. Ik heb er met verbazing naar gekeken en me gerealiseerd dat ik oud word/ben, duh. Ook met plaatsvervangende schaamte om mensen zo los te zien gaan in een Buddhistisch land...
In Vang Vieng een brommert gehuurd en de 'West Vang Vieng loop' gedaan, over de rivier en dan langs en tussen de karstbergen door gereden, prachtig! Allemaal onverharde weggetjes. Terug in Vang Vieng weer even naar de beginplek van het tuben gereden. Daar was het nu ongelooflijk druk. Honderden jongeren aan het feesten op een soort platform, waar je ook vanaf kon springen/duiken. Als ze er aankomen krijgen ze eerst een glaasje Tigerwhisky dat in 1 teug leeg moet. Daarna is het over de brug naar het platform en op een gegeven moment is het dan tijd om te gaan tuben....
Toen ik bij de brommert terug kwam bleek die een lekke band te hebben. Gelukkig was het naar de weg maar een klein stukje en daar zat een reparateur. Er is een verse binnenband in gezet en toen de band weer opgepompt was bleek er een bobbel in de buitenband te zitten. Ik nam me voor rustig terug te rijden naar de verhuurder en hem dit te laten oplossen, maar na ongeveer een kilometer: een klapband. Ik ben nog even doorgereden, maar daar wordt zo'n apparaat ook niet beter van. Dus gaan lopen, met motor aan. Het was denk ik iets van 2 km lopen. De eigenaar bood nog aan voor de rest van de dag een andere motor mee te nemen, maar ik vond het welletjes zo. Het was verder 'no problem', de kapotte buitenband.
Na Vang Vieng naar de hoofdstad van Laos, Vientiane.

Daar onder andere naar het Lao National Museum geweest. Was aardig, veel over de verschillende ethnische groepen die in Laos voorkomen, maar ook over de Franse bezetting en de bevrijding van het juk van de Franse bezetting. Kort na de tweede Indochinese/Vietnam oorlog grepen de communistische en neutrale groeperingen de macht en riepen op 2 december 1975 de Democratische Volksrepubliek Laos uit.

In Vientiane een fiets gehuurd en naar diverse bezienswaardigheden toe geweest: Patuxai, een soort Arc de Triomphe, maar dan Lao-style. Je kan helemaal naar boven, dan heb je een mooi uitzicht over de stad. Onderweg kwam ik het presidentieel paleis nog 'tegen'. Niet slecht, een aardig stulpje. Doorgereden naar het belangrijkste nationale momument van Laos, Pha That Luang. Afbeeldingen ervan kom je echt overal tegen, in ieder geval op alle bankbiljetten van Laos...
Later op de dag nog naar het COPE Visitor centre toe geweest. COPE staat voor Cooperative Orhotic & Prosthetic Enterprise. Zie ook http://www.copelaos.org . COPE houdt zich bezig met allerlei zaken die te maken hebben met kunstbenen, kunstarmen, aanpassingen die het leven van mensen zonder ledematen gemakkelijker maken, etc. Dat is in Laos geen overbodige luxe, gelet op het aantal slachtoffers dat (nog dagelijks) valt als gevolg van UXO's (UneXploded Ordnance), ik schreef daar eerder over. Vooral het gebruik van clusterbommen heeft veel leed veroorzaakt en zal dat in Laos tot in lengte van jaren blijven doen. Zie ook http://www.copelaos.org/ban_cluster_bombs.php . En dan te bedenken dat de VS gewoon jaren lang, zonder dat de burgers van de VS, maar ook bijvoorbeeld de Senaat hier van op de hoogte waren, Laos heeft gebombardeerd, niet zomaar een beetje, maar heel stelselmatig. Het wordt de Secret War genoemd. Op de website http://www.angelfire.com/in/Laos/ wordt het volgende geschreven hoe de VS (Illegaal) zijn betrokken geraakt in de burgeroorlog in Laos: "As the Civil War progressed in Laos it was generally characterized by dry season Communist advances (November - April), and with an emphasis on counter-offenses by Royal Lao Government forces in rainy seasons (May - October). Situations inside Laos deteriorated to the point that the U.S. government was asked by the King of Laos and Prince Souvanna Phouma, for urgent assistance There was a dire need for a Laotian ability to counter the Communists, but due to Geneva Convention Accords of 1954 & 1962 (signed by world governments) made it illegal for foreign military powers to intervene in Laos situations ; to provide combatants, etc., so all such assistance and related aid should NOT have any obvious U.S. military 'combatant' connections. The CIA with USAF Air Commandos got the job of setting up air & ground operations, which were secretly under the authority of the U.S. Ambassador at the American Embassy, Vientiane, Laos."

In Vientiane ook nog een keer een brommert gehuurd en naar Kaysone Phomvihane Memorial gereden. Deze meneer was de communistische leider van Laos en oprichter (met anderen) van de Pathet Lao. In mei 1975 pleegde de Pathet Lao een coup en trok de macht naar zich toe, hoewel de monarchie en de regering van prins Souvanna Phouma gehandhaafd bleven. In december 1975 werd de monarchie echter afgeschaft en werd Kaysone minister-president (Voorzitter van de Ministerraad) en secretaris-generaal van de Laotiaanse Revolutionaire Volkspartij (LRVP), de opvolger van de Laotiaanse Volkspartij (= Pathet Lao). In die functies was hij de machtigste man van Laos. Hij is in 1992 overleden en in 1995, ter ere van zijn 75ste verjaardag werd deze Memorial gebouwd, een enorm complex, open van 8 tot 12 en 13 tot 16 uur op dinsdag tot en met zondag, maar klaarblijkelijk op vrijdag 21 januari 2011 om 10 uur even niet.
Doorgereden naar de Friendship Bridge (brug over de Mekong), grens met Thailand. Leuk om daar even te zijn, de brug zelf kan je niet op, zonder uit te klokken uit Laos. Dat is nog een aardig stukje buiten Vientiane, mooie route dwars door dorpjes en soms héééél slechte wegen.

Trouwens, in Vientiane zie ik heel veel nogal prijzige auto's rijden, kennelijk heeft een behoorlijk deel van de inwoners hier geld genoeg om zich een dergelijk vehikel te kunnen veroorloven. Ik bedoel dan auto's als Lexus, de topmodellen van Toyota, Mercedes, Porsche Cayenne, Hummer en zelfs een Mercedes AMG s63 en die laatste staat (in Europa) in de boeken voor 187.000 euro, omgerekend 2 miljard kippen!!! Ik prijs me overigens gelukkig dat dit geen parate kennis van me is. Een kip is de nationale bankbiljeteenheid, want ik heb geen munt gezien in Laos.
Daarvan heb ik er trouwens vandaag nog 25.000 ingeleverd bij de Vientiaanse Hermandad. Waar in Thailand toeristen steevast niet worden aangehouden, hoewel daar uitzonderingen op zijn...., vanwege het niet dragen van een helm gebeurt dat hier dus wel. In houtje-touwtje-"engels" werd me verteld dat ik mijn helm niet op had... O?? Daarnaast moest ik de vraag of ik een license had beantwoorden met: ja, die heb ik wel, maar die ligt bij de verhuurder, omdat ik mijn paspoort liever niet achterlaat, waar dan ook. Dus: geen helm, geen license, ajaijai! Bladerbladerblader en op bladzijde zoveel werd de passende sancte gevonden: 50.000 kip (= ongeveer 5 euro). De man had ondertussen de papieren van de motor in handen.... Hij zei ook nog iets over lopen, en dat terwijl mijn trip van die dag feitelijk nog een aanvang moest nemen. Goed, ik trok mijn portemonnee en haalde daar 25.000 kip uit en gaf hem die en pakte tegelijkertijd de papieren van de motor uit zijn handen terug. Ik neem aan dat het het zo goed was, want ik ben weg gereden, nu met helm op, en heb geen tatúutatúu gehoord, noch zwaailichten gezien.

Vanuit Vientiane ben ik naar Tha Khaek gereisd. Vandaar uit heb ik The Loop gedaan, dat is een motorrit van 3 dagen, iets van 450 km via Laksao en de Kong Lor- cave terug naar Tha Khaek.
Dag 1 van The Loop, in Lak Sao
Iets van kwart over negen vertrokken. Eerst even getankt en later toch nog maar mijn fleece-trui opgehaald en begonnen aan The Loop.
Op Rte 12 als eerste de Tham Pha Fa- cave bezocht. In 2004 bij toeval ontdekt; er staan ruim 200 Buddha-beelden in, variërend in grootte van 15 cm tot een meter. Waarschijnlijk staan die daar al iets van 600 jaar. Daarna naar Tham Pha Inh-cave. Daar was een aantal mensen bezig met een muurtje metselen en stond ik met mijn maat 45 platvoeten in de cementspecie, die aangemaakt en wel pal voor de ingang van de grot lag. De aanwezigen vonden het erg grappig.

Bij de afslag die leidt naar de Lao-Vietnam border kreeg ik een sms-je van de provider waarin mij kond werd gedaan van de tarieven die er zoal gelden in... Thailand, heel interessant. Hierna kwam ik op de Rte 1E terecht, tot in Nakai netjes van wegdek voorzien, daarna tot aan Lak Sao, dat ligt iets van 80 kilometer verderop, geen wegdek meer gezien. Een 'bumpy ride' begint niet eens te beschrijven hoe de weg, die verderop over gaat in de Rte 8B, is. En stoffig, echt bizar! Het was wel even doorbijten, maar de omgeving maakt veel goed.
Je moet er niet aan denken hoe dit stuk van de route moet zijn in de regentijd. Om daar toch een beetje een idee van te geven: http://pepsuus.ontheroad.to/show/the-loop
Gelukkig dat ik mijn fleece had meegenomen, want 's avonds kwam het kwik niet verder dan iets van 14 graden. Overdag loopt het op tot iets van 28, maar ook dan is de fleece toch nog wel lekker als je rijdt. Overnacht in Lak Sao, dat betekent letterlijk Km 20, heel merkwaardig. Het ligt op de Rte 8B niet op 20 km en het ligt op 32 km van de grens met Vietnam, en ook op route 8, die naar het westen afbuigt ligt Lak Sao niet in de buurt van de km 20, dus waarom deze stad zo heet, wie het weet mag het zeggen....

Dag 2 van The Loop in Ban Kong Lor
Mooie rit over Rte 8., en allemaal asfalt, het is ongelooflijk!
In Ban Na Hin de afslag genomen richting de Kong Lor- cave. In deze grot loopt een rivier van 7,5 km en die kun je varen met longtailmotorboten, dat heb ik samen met een Israëlische familie gedaan en en nogal neurotische Australiër, die er maar niet over op kon houden dat hij diezelfde dag nog naar Vientiane moest...., zeikerd. Die Israëlische familie reist in een tot camper omgebouwde Mercedes brandweerwagen van 27 jaar oud, een geweldig ding. Ze reizen van Thailand naar Turkije, is de bedoeling.
Die grot is echt prachtig, in een heel klein deel zijn stalagmieten en stalagtieten, maar voor het overgrote deel is hij droog, ja, op de rivier die er loopt na dan, hè!
In het guesthouse waar ik logeerde was ook een tamelijk grote groep Laotianen, op een reisje van de baas, de overheid van Laos. We, een Duitser met wie ik een tijd zat te praten en ik, werden uitgenodigd aan tafel, waar het beer Lao zeer rijkelijk vloeide. Die groep moest de volgende ochtend om 6 uur weer op; ik was blij dat ik nog even kon blijven liggen!

Dag 3 van The Loop, terug in Tha Khaek
Rond half 10 op de brommert gestapt en in een rustig tempo terug naar de Rte 8 en daar naar het westen naar de Rte 13. Op ongeveer 33 km van die Rte 13, dat is dan nog op Rte 8, heb je een 'sala', een overdekt uitzichtpunt vanwaar je een echt ongelooflijk uitzicht hebt op de mooiste karstformaties die ik ooit heb gezien, een hoog kippevelgehalte!
Op Rte8 ben ik diverse keren vrachtwagens tegengekomen, vol met kooien met honden er in. Toen herinnerde ik me wat ik had gelezen in mijn gids, namelijk dat deze honden worden gevangen in Noord-Thailand en via Laos met een vrachtwagen naar Vietnam worden vervoerd, een beestachtige rit van 3 dagen zonder eten en drinken, je kunt je voorstellen dat een hoop beesten dat niet overleven. Het is een afgrijselijk gehoor dat gehuil van die honden. In Vietnam schijnen ze dan op het bord te belanden.
Als je meer wilt weten: http://www.globalpost.com/dispatch/thailand/091123/eating-dogs-dog-meat-mafia-capture

Eén keer op Rte 13 aangekomen is het recht-zo-die-gaat door naar Thae Kheak, ruim 100 kilometer.
Blij dat ik The Loop heb gedaan, het was echt de moeite waard!

Met 3 Fransen en een Belgische mevrouw ben ik naar het Bolaven Plateau toe geweest, alweer op de brommert. Waterval Tat Fan, plus lunch, prachtig. Door naar Tat Yuang, ook alweer mooi. Daar kopje echte koffie van het Bolaven Plateau gescoord. Heerlijk. Doorgereden naar het Plateau, mooi gezicht.
Via Pakse zijn we met z'n allen naar Don Det gegaan, het 4000-eilandenrijk in het zuiden van Laos. We zijn er op 2 geweest, nog maar 3998 te gaan, duh!

Terwijl Carole, de Belgische, in Don Det bleef gingen de Fransen met het vliegtuig naar Siem Reap om daar Angkor Wat te gaan bekijken. Ik ben met de bus naar Kratie, in Cambodia gegaan. Daar op een dag samen met een Nederlander een tourtje gedaan, natuurlijk naar een paar tempels, maar ook een boottochtje op de Mekong om de uiterst zeldzame Irrawaddy dolfijn te spotten, er schijnen er nog maar een stuk of 70 van te zijn en komen alleen in dit stuk van de Mekong voor. Ze hebben een nogal bol voorhoofd en korte snuit en in tegenstelling tot tuimelaars komen ze maar heeeel even boven; ik heb er een paar gezien, maar het is me niet gelukt er een foto van de maken...

Na een dag of 5 in Cambodia besloot ik de Fransen achterna te reizen, het was namelijk wel erg gezellig met hen. Dus busticket gekocht voor Bangkok (zij waren ondertussen op Ko Lanta, Andaman Zee, Zuid Thailand) en vandaar, trein, minivan en zo naar Ko Lanta, later nog naar Ko Muk en Ko Libong geweest (Another day in paradise...), veel gesnorkeld, gezwommen, gerelaxed...
Maar ook daar kwam een eind aan. Ik ben vervolgens een paar maanden in Nederland geweest en begin mei weer terug gevlogen naar Bangkok.

In Thailand, gereisd via Nakhon Ratchasima, ook wel kortweg Khorat genoemd, Khao Yai National Park, Khon Kaen, Sukhothai, Lampang, Chiang Mai en terug naar Bangkok.

Vanuit Bangkok de (boemel)trein naar de grens met Cambodia genomen en nadat ik een visum had gekocht samen met een andere Nederlander naar Siem Reap gereden met een minivan. In Siem Reap 3 dagen besteed aan het complex tempels van Angkor Wat. Daar kun je makkelijk een week, of nog veel langer rond brengen, als je erg van tempels (en/of ouwe stenen) houdt. Maar vooral Angkor Wat zelf, en Angkor Thom, met Bayon: buitengewoon indrukwekkende bouwwerken!

Ik wilde vanuit Siem Reap nog naar Prasat Phrea Vihear, dat is het tempelcomplex precies op de grens met Thailand, waar steeds gedoe tussen Cambodia en Thailand over is, maar een flinke koortsaanval gooide roet in het eten, helaas...

Vanuit Battambang ben ik naar naar Phnom Banan geweest, 358 treden naar de top... De tempel zelfs heeft iets weg van de layout van Angkor Wat en volgens de locals is deze tempel dan ook de inspiratie tot de bouw van Angkor Wat geweest. Het zal.
Daarna naar de Prasat Phnom Banon Winery geweest en daar een paar dingen geproefd een uitermate strakke rose en een brandy die veel weg had van petroleum, vervolgens nog twee vruchtensapjes en konden we verder naar onze tweede bestemming van die dag, Phnom Sampeau, ongeveer even hoog als Banan, dus aardig wat oefening voor de beenspieren deze ochtend en voor de zweetklieren, duh.
Vanaf Phnom Sampeau heb je een prachtig uitzicht over de omgeving en kun je in de verte Battambang zien liggen en Phnom Banan.
Het heeft ook een grimmige historie, er zijn een paar grotten die indertijd door de Khmer Rouge werden gebruikt mensen af te maken en hun lichamen te dumpen. In 1 van de grotten is ook een soort van memorial met wat schedels en botten van slachtoffers; verbijsterend, dit, maar wel een onderdeel van de geschiedenis van dit land.
Tenslotte nog naar de norry wezen kijken, dat is een bamboe trein, dat wil zeggen een karretje met daarop en platform van bamboe en daarop kun je je laten vervoeren over een afstand van 14 km, dit geheel wordt voortbewogen door een motortje en als van de andere kant een vergelijkbaar vehikel aan komt, wordt 1 van beide van het spoor gelicht en gaat de reis verder zodra de ander gepasseerd is. Het schijnt een erg leuke ervaring te zijn, maar met de hitte van dat moment (het karretje is niet overdekt) en de vermoeidheid nog in de benen van de beide Phnoms (phnom betekent heuvel), heb ik bedankt voor de eer.
Voor een impressie van de norry: http://www.youtube.com/watch?v=yvwwp2941yE

Vanuit Battambang met de bus naar Phnom Penh gegaan, leuke stad, met veel historie. Veel gewandeld, o.a. naar Psar Thmei, een grote markt, overdekt met een joekel van een koepel, pas gerenoveerd en ziet er spic en span uit. Over de Monivong Blvd richting zuiden gelopen en links af, richting de rivier, Sihanouk Blvd en daar het Independence Monument (vanwege de onafhankelijkheid van Frankrijk in 1953) bekeken, het nabij gelegen, nogal groot uitgevallen huis van de minister-president van Cambodia, en vervolgens naar het Cambodia-Vietnam Friendship Monument uit 1979...

Wat ik over Vientiane (Laos) en dure auto's schreef geldt voor Phnom Penh nog veel sterker, het zou zomaar Lexus-city kunnen heten!!!

Een bezoek aan Phnom Penh is niet compleet zonder een bezoek aan Tuol Sleng, buitengewoon indrukwekkend, ongelooflijk wat zich daar allemaal moet hebben afgespeeld, gruwelijk! Ik bedoel, mensen van de Khmer Rouge, die hun eigen landgenoten daar martelden en later in de Killing Fields afslachtten... dat is in de geschiedenis niet vaak voorgekomen, heb ik me laten vertellen. Dit is het grootste kamp dat er was, voorheen een school, maar er waren er vele in Cambodia. Zoals er ook vele Killing Fields waren, door heel Cambodia.
Later naar Choeung Ek gegaan, het Killing Field voor S-21, zoals Tuol Sleng bekend stond tijdens het Khmer Rouge regime. Gruwelijk. Je loopt daar rond en weet wat daar is gebeurd, mensen die letterlijk doodgeslagen werden, babies die tegen bomen doodgeslagen werden, en het dringt niet ECHT door, daarvoor is het allemaal te gruwelijk.. Kleding- en botfragmenten zie je in de grond zitten... Er zijn hier ongeveer 20.000 mensen doodgeslagen en gedumpt in massagraven, en dat is dan weer een fractie van het totale aantal mensen dat in Cambodia in de periode 1975-1979 is omgekomen. De schattingen daaromtrent lopen uiteen van 900.000 tot 2 miljoen... onbegrijpelijke getallen...

Met een aantal Cambodianen ben ik naar Udong, de voormalige hoofdstad van Cambodia, geweest, er is een aantal tempels en het complex wordt veel door Cambodianen bezocht en geldt als heilig. Het was leuk in Udong en relaxt. Flessen wijn mee en veel eten gekocht daar, voor het eerst krekels en mieren gegeten, apart.

Ik ben nu in Sihanoukville, aan de kust, Golf van Thailand, morgen (3 juli 2011) terug naar Phnom Penh en op 6 juli naar Vietnam, want dan loopt mijn visum voor Cambodia af en begint die voor Vietnam.